گروه فرهنگ و هنر: زبان یک سامانه (یا سیستم) ساختارمند برای ارتباط است. خداوند در سوره حجرات آیه 13 می‌فرماید: «‌ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید (اینها ملاک امتیاز نیست)، گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست. همانا خداوند دانا و آگاه است». اگر به تفسیر این آیه زیبا بپردازیم، یکی از وجوه اصلی تیره‌ها و قبیله‌ها برای آنکه انسان‌ها یکدیگر را بشناسند، «زبان» است. زبان باعث می‌شود علاوه بر برقراری ارتباط، بین انسان‌ها اتحاد و همدلی نیز ایجاد شود. در کشور ایران اقوام و قومیت‌های گوناگونی سالیان سال در کنار هم زیست کرده‌اند. این قومیت‌ها با توجه به زبان رسمی کشور یعنی فارسی توانسته‌اند نیازها، ارتباطات بین فرهنگی، تجارب، آموزش‌ها و جامعه‌پذیری خود را درک کنند. نخستین ویژگی که می‌تواند بهترین کارکرد زبان فارسی در اقلیم زیبا و متنوعی همانند ایران به حساب آید، اتحاد است؛ حلقه اتحادی که همانند «زنجیر»، تیره‌ها و قبیله‌ها را در کنار یکدیگر به عنوان یک وجود کامل بازنمایی کرده است. زبان فارسی که پیونددهنده مردمان ایران‌زمین در طول اعصار بوده، فراز و نشیب‌های بسیاری را از سرگذرانده است. در این میان شاعران ما سهم مهم و دوران‌سازی در این تحولات برعهده داشته‌اند. در واقع شاعران در ادوار مختلف، پاسداران زبان فارسی بوده‌اند. یکی از نگهبانان ارزشمند زبان فارسی، حکیم ابوالقاسم فردوسی است که اثر درخشان او «شاهنامه» اهمیتی غیرقابل انکار در حفظ زبان فارسی و هویت ایرانی داشته است. شاهنامه، اثری حماسی و منظوم مشتمل بر 60000 بیت است که داستان‌هایی را از آغاز تاریخ ایران در بردارد و آن را در زمان 4 دودمان پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان به تصویر می‌کشد. احیای زبان فارسی و تاریخ گذشته ایران باستان، مدیون حکیم ابوالقاسم فردوسی است و این مرد بزرگ با درایت، فرهنگ ایران پیش از اسلام را با فرهنگ ایران پس از اسلام پیوند داده و از آیین‌های ایران و اعتقادات ایرانیان، در سرایش شاهنامه بهره برده است. 

در ایران همانند دیگر کشورهای فارسی‌زبان، نهادها و افراد مختلف سعی در حفظ، گسترش و پویایی این زبان داشته‌اند. رسانه‌ها، بنیادها، شاعران، نویسندگان و محققان بسیار زیادی به واسطه زبان فارسی در بسترهای متفاوت گرد هم آمده‌اند و این اتحاد، همکاری و همدلی را مستدام کرده‌اند. یکی از کارکردهای زیبای زبان فارسی، کنار هم آوردن نهادهای مختلف در ایران است که همکاری سازمان‌ها و نهادها را تضمین می‌کند. برای مثال چندی پیش مجموعه انیمیشن «مینا» با حضور معاون برون‌مرزی سازمان صداوسیما و نیز رئیس بنیاد سعدی رونمایی شد. رونمایی از مجموعه آموزشی «مینا» با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس بنیاد سعدی، احمد نوروزی معاون برون‌مرزی سازمان صداوسیما، علی برزی مدیر شبکه سحر و جمعی از مدیران سازمان در صداوسیما برگزار شد. احمد نوروزی، معاون برون‌مرزی صداوسیما در ابتدای این جلسه بیان کرد: خدا را شکر در هم‌افزایی بین ۲ سازمان گام خوبی برداشته شد که امیدواریم سرفصلی باشد تا کارهای بعدی را انجام دهیم. وی اضافه کرد: شبکه سحر 5 کانال پیدا کرده است و ظرفیت توزیع خوبی دارد. به همکاران‌مان در کانال افغانستان شبکه سحر تبریک می‌گوییم که در این چند ماه زحمت بسیار کشیده‌اند و امروز با حضور آقای حدادعادل این شبکه وارد فاز رسمی و غیرآزمایشی پخش می‌شود. نوروزی تصریح کرد: همه کشورهایی که ادعای قدرت منطقه شدن را دارند ناگزیرند روی زبان خود کار کنند. رویکرد جمهوری اسلامی توسعه‌طلبی نیست اما برای انتقال میراثی که دارد از گذر زبان استفاده می‌کند و ما هم در ترویج این زبان کوشاییم. وی با اشاره به همکاری در ساخت مجموعه آموزشی «مینا» بیان کرد: آمادگی خود را اعلام می‌کنیم تا غیر از مجموعه «مینا» در موارد دیگری که به نظرشان برسد با بنیاد سعدی همکاری کنیم. در بخش دیگر حدادعادل در سخنانی بیان کرد: امروز برای من روز مبارکی است چون شاهد به بار نشستن تلاش مشترک بین صداوسیما و بنیاد سعدی هستم. ساختمان صداوسیما برای من یادآور خاطرات بسیار دلپذیر و مهمی است؛ سال ۵۸ من در ۲ نوبت عضو شورای سرپرستی صداوسیما بودم. آن زمان هنوز صداوسیما مدیرعامل نداشت. وی افزود: آن زمان تلویزیون یک شبکه بیشتر نداشت که برنامه آن  4 عصر شروع و ۱۱ شب تمام می‌شد. خدا را شکر می‌کنیم که صداوسیما دریایی از امکانات را در اختیار و چند ده شبکه تلویزیونی و رادیویی دارد. خوشحالیم که امکان رونمایی از برنامه تلویزیونی آموزشی «مینا» با روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت فردوسی مقارن شده است. در چنین فرصت مبارکی این دستاورد عرضه می‌شود. حدادعادل یادآور شد: به اختصار می‌گویم هر کشوری در جهان امروز زبانش بیشتر آموخته شود اقتدار بیشتری دارد. زبان فارسی از دیرباز قدرت گسترش فرامرزی داشته است. قدرت نفوذ داشته است؛ به دلایلی از جمله ساخت و بافت و موسیقی آن. وی درباره «مینا» توضیح داد: «مینا» یک دوره 4 جلدی است و ما از چند سال پیش از صداوسیما خواهش کردیم تا آن را تصویری کنند. آقای جبلی، رئیس صداوسیما در زمانی که در معاونت برون‌مرزی حضور داشت به بنیاد سعدی آمد و این طرح پیش رفت. حدادعادل درباره لزوم افزایش همکاری‌های نهادها تصریح کرد: ما کمتر شیرینی همکاری را چشیده‌ایم و بیشتر در فکر چشیدن شیرینی غلبه بر یکدیگر هستیم. باید فکر کنیم ممکن است 10 درصد اختلاف‌نظر داریم اما ۷۰ یا ۸۰ درصد هم اتفاق نظر داریم. وی افزود: زبان فارسی بخشی از قدرت نرم جمهوری اسلامی است. بنیاد سعدی امکان تولید برنامه‌های مشابه زیادی دارد و آثار زیادی هستند که می‌توانند تصویری شوند. این زبان بعد از زبان عربی دومین زبان جهان اسلام است و معارف و مفاهیم زیادی را در خود جا داده است. مجموعه تلویزیونی «مینا» جدیدترین محصول شبکه جهانی سحر است که با همکاری بنیاد سعدی در ۹۰ قسمت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای ساخته شده است. این برنامه تلویزیونی، زبان فارسی را از الفبا تا پایان سطح فوق میانی ۳ آموزش می‌دهد و محتوای آن مطابق کتاب‌های «گام اول»، «مینا ۱»، «مینا ۲» و «مینا ۳» از جمله آثار منتشر شده در بنیاد سعدی است. 

زبان فارسی به عنوان حلقه‌ای قدرتمند از زنجیر قومیت‌ها در ایران و کشورهای فارسی زبان، موجب اتحاد نهادها، سازمان‌ها و افراد مختلف می‌شود به گونه‌ای که به استناد آیه زیبایی که در مقدمه گفته شد به وسیله زبان فارسی افراد می‌توانند یکدیگر را بیشتر بشناسند، ارتباط برقرار کنند، اطلاعات و علم رد و بدل شود، قدرت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و رسانه‌ای بیشتر شود و به صورت کلی توسعه ایجاد شود. هر چند که این توسعه نیز در پیشگاه خدا با «تقوا» معنا پیدا می‌کند. 

بیست‌و‌پنجم اردیبهشت به افتخار سراینده شاهنامه و به پاس زحماتی که برای فرهنگ و ادب فارسی کشیده، به نام روز بزرگداشت «حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی» نامگذاری شده است.

عصر روز شنبه (به وقت محلی) تیراندازی در یک مرکز خرید در شهر بوفالو ایالت نیویورک، به کشته شدن ۱۰ نفر منجر شد. به گزارش شبکه خبری ان‌بی‌سی به نقل از یک مقام امنیتی آمریکا، یک مرد مسلح سفیدپوست با حضور در یک سوپرمارکت در محله سیاه‌پوستان در شهر بوفالو ایالت نیویورک 10 نفر را کشت و ۳ نفر را زخمی کرد. این مرد 18 ساله که با نیت قبلی کشتار سیاه‌پوستان وارد این مرکز خرید شده بود، با استفاده از تلفن همراه، جنایت خود را از طریق صفحه شخصی خود به صورت زنده منتشر کرد. به گفته منابع محلی، مرد مسلح که به یک تفنگ تهاجمی و زره‌‌پوش مسلح بود، پس از تیراندازی دستگیر شد. مقامات پلیس اعلام کردند او «ساعت‌ها دورتر» از خانه‌اش در یکی از شهر‌های ایالت نیویورک به بوفالو رفت تا حمله را انجام دهد و این حمله همزمان در اینترنت پخش شد. بر اساس آخرین آمارها، از مجموع 13 کشته و زخمی 11 نفر سیاه‌پوست هستند. استفان بلونگیا، مامور ویژه مسؤول دفتر بوفالوی اف‌بی‌آی به خبرنگاران گفت این تیراندازی به عنوان «جنایت نفرت‌انگیز و یک مورد افراط‌گرایی خشونت‌آمیز با انگیزه نژادی» در حال بررسی است. جوزف گراماگلیا، کمیسر پلیس بوفالو هم گفت مظنون 9 مشتری و یک افسر پلیس بازنشسته را که به عنوان یک محافظ امنیتی مسلح کار می‌کرد، کشت. کتی هوچول، فرماندار نیویورک گفت: «این قتل‌ها به عنوان یک تیراندازی وحشتناک برتری‌طلبان سفیدپوست است». شهردار بوفالو، «بایرون براون» نیز در این باره افزود: «این بدترین کابوسی است که هر جامعه‌ای می‌تواند با آن روبه‌رو شود». به گزارش آسوشیتدپرس، این تیراندازی حداقل به مدت ۲ دقیقه به صورت زنده از پلتفرم استریم توییچ پخش شد. خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از پلیس اعلام کرد مظنون «پیتون گندرون» از ساکنان«کانکلین» در حدود 320 کیلومتری (200 مایلی) جنوب شرق بوفالو است. شونل هریس، یکی از مدیران فروشگاه به Buffalo News گفت که فکر می‌کند صدای 70 گلوله شنیده است. او در توصیف ضارب گفت: «از ظاهر او به نظر می‌رسید که نیروی ارتش است». در همین حال، «کارین ژان پیر» سخنگوی تازه‌کار کاخ سفید گفت جو بایدن در حال بررسی گزارش‌ها درباره تیراندازی است و با بانوی اول برای قربانیان دعا کرده است. ساعتی بعد بایدن با انتشار بیانیه‌ای گفت: «ما باید درباره انگیزه تیراندازی امروز بیشتر بدانیم». او اضافه کرد: «ما باید تمام تلاش خود را برای پایان دادن به تروریسم داخلی ناشی از نفرت انجام دهیم». 

 

* تبعیض علیه سیاه‌پوستان حتی در مواجهه با قاتل

جامعه آفریقایی- آمریکایی شهر بوفالوی آمریکا شنبه‌شب یکی از تلخ‌ترین لحظات خود را سپری کرد. به گزارش گاردین، مردی که خود را «بیگ جان» معرفی کرد، گفت: «این غم و اندوهی است که با خشم آمیخته شده است، این جنایتکار با هدف قبلی از 300 کیلومتر دورتر برای انجام این کار آمده بود». پلیس اعلام کرد زمانی که نیروهای پلیس وارد فروشگاه شدند و با مرد مسلح در راهروی فروشگاه روبه‌رو شدند، «در آن لحظه عامل تیراندازی اسلحه را به گردن خود گذاشت. در آن لحظه ۲ افسر پلیس با مظنون صحبت کردند تا اسلحه را رها کند. او اسلحه را رها کرد، مقداری از وسایل تاکتیکی خود را درآورد، در آن نقطه تسلیم شد و پلیس با هدایت او به بیرون، قاتل نژادپرست را سوار ماشین پلیس کرد». اما بسیاری گفتند از اینکه پلیس متهم 18 ساله سفیدپوست را بدون شلیک گلوله دستگیر کرده است، تعجب نمی‌کنند. مردی با نام مستعار «جان» که در همان نزدیکی ایستاده بود، گفت: «اگر سیاه بود به او تیراندازی می‌شد. آنها به او فرصتی برای تسلیم نمی‌دادند. آنها به او شلیک می‌کردند». ساعاتی پس از تیراندازی، این محله که یکی از فقیرترین محله‌های بوفالو، با خیابان‌های کم‌نور و خانه‌های فرسوده است، در غم و بهت تماشاگرانی فرو رفت که برای دیدن بقایای جنایت به آنجا آمده بودند. یک شهروند سیاه‌پوست اهل بوفالو گفت: «من می‌دانم این نخستین بار نیست که این اتفاق در آمریکا می‌افتد، بنابراین تقریبا همین‌طور خواهد بود. شمع‌ها، احتمالاً راهپیمایی‌ها و موعظه صورت خواهد گرفت اما هیچ کاری که باید انجام شود، انجام نخواهد شد». یک زن 25 ساله سفیدپوست نیز این سوال را مطرح کرد که «چرا قاتل که یک مانیفست طولانی برتری‌طلبی سفیدپوستان را به صورت آنلاین منتشر کرده بود، در هیچ لیست رسمی نظارتی نبود». او خاطرنشان کرد: «این فقط یک جنگ علیه سیاه‌پوستان و سفیدپوستان نیست، بلکه جنگی بین پلیس و مردم است». 

 

* کشتار کلرادو در سال گذشته

تیراندازی روز شنبه کمی بیش از یک سال پس از حمله مارس 2021 به خواربارفروشی King Soopers در بولدر ایالت کلرادو که منجر به کشته شدن 10 نفر شد، رخ داد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آخرین داده‌های خود اعلام کرد ایالات متحده سال 2020 متحمل 19350 قتل با سلاح گرم شده است که در مقایسه با سال 2019 تقریبا 35 درصد افزایش داشته است. تیراندازی‌های مکرر با تلفات جمعی و موج خشونت‌های ناشی از شلیک با اسلحه در سراسر آمریکا در حالی رو به افزایش است که ابتکارات متعدد برای اصلاح مقررات اسلحه در کنگره ایالات‌متحده شکست خورده و ایالت‌ها و شوراهای محلی را مجبور به اعمال محدودیت‌های خود کرده است.

***

مطابق انتظار و آنطور که پیش‌بینی می‌شد، شامگاه شنبه لیگ برتر بیست‌ویکم با قهرمانی استقلال به پایان رسید. تیم منسجم و خستگی‌ناپذیر استقلال که در طول لیگ هرگز هیچ باختی را باور نکرد و تنها برای پیروزی پا به میدان گذاشت، شنبه‌شب به آنچه استحقاقش را داشت رسید. این مزد حمایت و تلاش همه‌‌جانبه چند تیم کاری بود، از مجموعه فنی تا مدیریتی و لجستیکی. هواداران استقلال بعد از 9 فصل ناکامی شنبه‌شب سرانجام به آنچه استحقاقش را داشتند رسیدند و این نشان می‌دهد موفقیت در فوتبال شدنی نیست، مگر با برنامه‌ر‌یزی درست و خریدهای اصولی. مجیدی برای خوشایند دوستانش از یک کارگزاری خاص در حوزه نقل و انتقالات بازیکن بنجل نخرید و ثمره این درایت را شنبه‌شب چید. در آن سو اما حالا پرسپولیس مانده و یحیی گل‌محمدی که یک فصل تمام ناظران به خریدها و کارهای عجیبش اعتراض کردند اما او اعتقاد داشت کارش را بلد است. با ادامه این روند در ۳ هفته باقیمانده به احتمال زیاد پرسپولیس در رده دوم جای خود را به سپاهان می‌دهد تا گل‌محمدی پایان بسیار غم‌انگیزی با قرمزها داشته باشد. 

 

* اختلافی که به 9 رسید و کار تمام شد

در حالی که ۳ هفته تا پایان لیگ مانده بود، با رسیدن اختلاف استقلال و پرسپولیس به ۹ امتیاز در صدر جدول و اولویت قانون بازی رودررو بر تفاضل گل در لیگ ایران، استقلالی‌ها با شکست پرسپولیس برابر سپاهان، پیش از اتمام لیگ به صورت رسمی قهرمان بیست‌ویکمین دوره لیگ برتر فوتبال ایران شدند. آبی‌های تهران با کسب ۶۳ امتیاز و بدون حتی یک شکست در حالی نوار پنج ‌لبه‌ قهرمانی‌های پرسپولیس را پاره کردند که آخرین بار در دوره دوازدهم لیگ برتر به این عنوان رسیده بودند. فرهاد مجیدی، سرمربی استقلال هم به نخستین چهره‌ در فوتبال ایران تبدیل می‌شود که توانسته بعد از قلعه‌نویی استقلال را به قهرمانی لیگ برساند. فرهاد که خودش ۲ جام قهرمانی دوره‌های هشتم و دوازدهم لیگ را به عنوان کاپیتان برای استقلال بالای سر برده، در نخستین فصل حضورش به عنوان سرمربی از ابتدای فصل، موفق شد ۳ هفته زودتر از اتمام لیگ استقلال را بدون شکست به قهرمانی برساند تا ارزش کارش بیش از پیش مشخص شود. آبی‌های تهران در حالی چهارمین قهرمانی‌شان را در لیگ برتر جشن می‌گیرند که اگر ۳ بازی آینده را هم بدون شکست پشت سر بگذارند، می‌توانند به عنوان نخستین تیم جام قهرمانی لیگ برتر را بدون شکست دریافت کنند؛ عنوانی که بسیار بعید است تا سال‌های سال در فوتبال ایران تکرار شود. 

 

* تماس تصویری مجیدی با مرادمند و یزدانی بعد از قهرمانی استقلال

سرمربی استقلال پس از قهرمانی تیمش در لیگ برتر با سیاوش یزدانی و محمدحسین مرادمند تماس تصویری گرفت تا خوشحالی‌اش را با آنها به اشتراک بگذارد. فرهاد مجیدی پس از پیروزی باارزش تیمش در اهواز مقابل فولاد در مسیر بازگشت به تهران به صورت تصویری با سیاوش یزدانی و محمدحسین مرادمند تماس گرفت تا این دو بازیکن را هم در خوشحالی خود شریک کند. مرادمند و یزدانی، مدافعان سابق استقلال بودند که با شروع نیم‌فصل دوم به دلیل اعزام به خدمت سربازی ناچار به جدایی از این تیم شده و به ملوان پیوستند اما کادر فنی ملوان هرگز از این ۲ بازیکن استفاده نکرد که این موجب دلخوری آنها شد. گفته می‌شود یزدانی و مرادمند هم در جشن قهرمانی استقلال حضور خواهند داشت تا به عنوان اعضای این باشگاه در این جشن شرکت کنند. مجیدی در نشست خبری بعد از بازی با فولاد هم در این باره گفت: در این فصل ۲ نفر از بهترین بازیکنان ما را جدا کردند (سیاوش یزدانی و محمدحسین مرادمند) که شدیدا دلم برای‌شان تنگ شده است و آنها خیلی در این مسیر به ما کمک کردند. به جای آنها مجبور شدیم بازیکن خارجی بیاوریم. ان‌شاءالله اگر قهرمان شدیم، امیدوارم سیاوش و حسین هم در جشن قهرمانی باشند، چون سهم زیادی در قهرمانی دارند.

***

امیرحسین اقبالی: با‌ توجه به شرایط اقتصادی حاکم و اثربخشی دولت‌ها، جایگاه دولت در اقتصاد طی دوره‌های مختلف شکل گرفته و هر یک موجبات تشدید یا تحدید مداخلات اقتصادی دولت در دوران بعد را فراهم کرده است تا آنکه در نیمه دوم دهه 1990 رابطه مکمل دولت و بازار در راستای تسریع رشد اقتصادی و نیل به سایر اهداف با رویکرد توسعه‌گرایی و تسهیل‌گری مطرح شد. با توجه به وجود رابطه تنگاتنگ فی‌مابین تنظیم مقررات و رقابت در اقتصاد امروز، تنظیم‌گری به یکی از ابزارهای کلیدی مداخلاتی دولت در اقتصاد، با هدف رشد و توسعه اقتصادی تبدیل شده است. 

 

* ناهماهنگی بین‌نهادی به تبع تکثر نهاد‌های متولی قانون‌گذاری

با بررسی 20 قانون و 51 آیین‌نامه، تصویب‌نامه و مقرره مرتبط با صنعت خودرو تاکنون 23 نهاد تنظیم‌گر در حوزه سیاست‌گذاری، کنترل و نظارت در طول چرخه عمر خودرو شناسایی شده است. تعدد و تکثر نهادهای متولی قانون‌گذاری موجب ضعف انسجام سیاستی و در نتیجه کارایی پایین عملکرد نهادهای مربوط در حوزه اجرا و نظارت بر عملکرد نهادهای فعال در صنعت خودرو شده است. توزیع پراکنده ابزارهای تنظیم‌گری بین 23 نهاد مختلف و ایجاد ناهماهنگی بین‌نهادی، توأم با کمرنگ شدن نقش نهاد توسعه‌ای (سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) با خصوصی‌سازی موجب بروز مشکل در حکمرانی و تشدید عدم انسجام و یکپارچگی نهادهای تنظیم‌گر شده است. 

 

* دلایل، معیارها و شیوه‌های تأمین مالی نهادهای قانون‌گذاری

با توجه به تبیین لزوم قانون‌گذاری و تنظیم‌گری در حوزه خودرو، باید به دلایل اعمال و معیارهای نهادهای تنظیم‌گر و شیوه‌های تامین مالی آنها نیز پرداخت. از دلایل اعمال قانون‌گذاری در حوزه خودرو می‌توان به تداوم و در دسترس بودن خدمات، پیشگیری از رفتار ضدرقابتی و قیمت‌گذاری سلطه‌گرانه و ممانعت از کسب سودهای بادآورده و غیرمترقبه اشاره کرد. عواملی چون برخورداری از پشتوانه قانونی و تعیین حوزه نفوذ، اختیارات مقررات‌گذاری در قوانین و اسناد بالادستی، برخورداری از قدرت تصمیم‌گیری نهایی و عدم نیاز به دریافت تاییدیه از دیگر نهادهای دولتی، برخورداری از حداقل اختیار قانونی برای تعیین تعرفه‌ها و استانداردهای کیفیت خدمات فنی و مصرفی، پاسخگو بودن و اعمال همه نظارت‌های مالی و مدیریتی بر سازمان مقررات‌گذار مانند سایر نهادهای دولتی، انطباق فرآیند تصمیم‌گیری با انصاف و عدل و در راستای جذب سرمایه‌گذار خارجی و حمایت از حقوق مصرف‌کننده در کوتاه‌مدت و بلندمدت از معیارهای مدنظر نهاد تنظیم‌گر است. همچنین استفاده از منابع عمومی و کسب درآمد از طریق صدور مجوزها، تعرفه‌ها و جرایم، ۲ شیوه عمده تامین مالی نهادهای تنظیم‌گر است.

با ایجاد هماهنگی بین نهادهای قانون‌گذاری و تنظیم‌گری می‌توان در حلقه تولید، حوزه‌های موضوعی مغفول از جمله طراحی و تحقیق و توسعه، برندسازی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت‌های بین‌المللی، در حلقه واردات، تعمیق ساخت داخل در قطعه‌سازی و انتقال دانش فنی به داخل و در حلقه مصرف نیز بازاریابی و اعطای حق انتخاب به مصرف‌کننده با آزادسازی بازار را حل کرد. تمرکز بالای نظام تنظیم‌گری بر حوزه قیمت‌گذاری در ایران برخلاف تجربه کشورهای منتخب همچون ترکیه، هند و چین در واگذاری فرآیند قیمت‌گذاری به مکانیزم بازار در راستای شکل‌گیری رقابت در بازار و ارتقای کیفیت و توان رقابت تولیدات داخلی، چندان در تعمیق ساخت داخل موفق نبوده و ابزار تعرفه عمدتا به‌عنوان ابزاری برای کسب درآمد دولت از صنعت خودرو مورد استفاده قرار گرفته است. تامین درآمدهای دولت با تمرکز بر ابزار مالیات و هدایت نرخ تعرفه ابزاری در جهت تعمیق ساخت داخل و انتقال تکنولوژی به کشور در سایه اهتمام جدی به نهادهای قانون‌گذاری و ایجاد هماهنگی بین آنها ممکن و میسر خواهد بود.

گروه سیاسی: روایت‌های ضد و نقیض از اتفاق روز جمعه در فرودگاه فرانکفورت به دنبال دستگیری «انریکه مورا» دیپلمات ارشد اروپایی و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین به همراه همراهانش، بار دیگر یادآور برخی تلاش‌های مرموز جاسوسی- امنیتی در ماجرای برنامه هسته‌ای ایران و مذاکرات شد. دستگیری و بازداشت عجیب و مرموز مقام ارشد اتحادیه اروپایی و معاون بورل که وظیفه هماهنگی مذاکرات وین را بر عهده دارد توسط پلیس آلمان همچنان محل ابهام و دارای پشت پرده‌ای مرموز از آنچه که در ساعات ابتدایی صبح جمعه در فرودگاه فرانکفورت گذشت، است. روز جمعه پس از آنکه مورا و همراهانش بعد از مذاکرات فشرده برای گشودن گره‌ای که آمریکایی‌ها بر گفت‌وگوهای وین زده‌اند، تهران را به مقصد بروکسل ترک کردند، پلیس آلمان او را به همراه «استفان کلمنت» سفیر اتحادیه اروپایی در سازمان ملل و «برونو شول» رئیس کارگروه ایران در اتحادیه اروپایی بازداشت کرد اما هر سه آنها پس از مدت کوتاهی آزاد شدند. پلیس آلمان اندکی بعد اعلام کرد این ۳ دیپلمات را به مدت ۴۰ دقیقه بازداشت کرده است. به گفته پلیس، این بازداشت بر اساس شاخص‌های رایانه‌ای انجام شده و ارتباطی به خود این اشخاص نداشته است. طبق توضیحات پلیس آلمان، یکی از دلایل بازداشت آنها به مسیر پروازی‌شان مربوط بوده است اما پایگاه خبری- تحلیلی پولیتیکو شنبه گزارشی به نقل از برخی مقام‌ها در اتحادیه اروپا منتشر کرد که با ادعاهای پلیس آلمان نمی‌خواند. این پایگاه آمریکایی با اشاره به توقیف مورا و همراهانش گزارش داد: یک دلیل که در میان مقام‌های اتحادیه اروپایی مطرح می‌شود این است که این سه دیپلمات به دلیل تغییر برنامه‌های‌شان در تهران مجبور شده‌اند چندین‌بار بلیت سفرشان به اروپا را عوض کنند و همین موضوع احتمالا باعث ارسال اتوماتیک هشدار برای پلیس مرزی شده و پلیس هم توجهی به هویت مسافران نکرده است. یک منبع در اتحادیه اروپایی به پایگاه پولیتیکو گفت انریکه مورا و ۲ دیپلمات دیگر هنگام ایستادن در صف کنترل گذرنامه‌ها بازداشت شده و در مرکز پلیس فرودگاه فرانکفورت از یکدیگر جدا شدند. این منبع می‌گوید پلیس به ‌رغم درخواست‌های مکرر مورا از ارائه توضیح درباره دلایل بازداشت خودداری کرده اما پلیس آلمان مدعی است دلایل بازداشت برای ۳ مسافر شرح داده شده است؛ چه اینکه بر خلاف توضیحات مختصر و ناکافی پلیس آلمان، انریکه مورا خود رسما اعلام کرده بود هیچ توضیحی به آنان داده نشده است. او در توئیتی نوشت: پلیس آلمان در فرودگاه فرانکفورت در مسیر بروکسل در حالی که از تهران بازمی‌گشتم، مانع ادامه سفر من شد. هیچ توضیحی داده نشد. [متوقف کردن] یک مقام اتحادیه اروپایی در یک ماموریت رسمی با گذرنامه دیپلماتیک اسپانیایی. گذرنامه و گوشی‌هایم را گرفتند. او در ادامه در توئیتی دیگر نوشت: اکنون به همراه ۲ همکارم، سفیر اتحادیه اروپایی در سازمان ملل در وین و رئیس گروه ویژه ایران در سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپایی آزاد شده‌ایم. ما را جدا از هم نگه داشتند. از ارائه هر گونه توضیح درباره آنچه به نظر نقض کنوانسیون وین است، خودداری کردند. 

«وطن‌امروز» در گزارش روز شنبه خود درباره بازداشت مورا نوشت: «با آنکه تحلیل‌های فراوانی از بازداشت انریکه مورا قابل ذکر است، از جمله اینکه ممکن است پای رژیم صهیونیستی در میان باشد و صهیونیست‌ها با درک نزدیک شدن طرف‌ها به حصول توافق به واسطه نفوذ بر دستگاه امنیتی آلمان قصد مانع‌تراشی در روند گفت‌وگوها را داشته باشند اما توقیف چند ساعته یکی از دیپلمات‌های ارشد اتحادیه اروپایی اتفاقی نیست که بتوان بسادگی از کنار آن گذر کرد. این اتفاق به طور طبیعی برای کشورمان هم رفتاری اهانت‌آمیز از طرف غرب قلمداد خواهد شد و پیام خوبی برای ایران به عنوان کشور میزبان انریکه مورا محسوب نخواهد شد. این در حالی است که ایران در مقطع کنونی رغبتی به سفر مجدد مورا به تهران نداشت و این سفر به پیشنهاد جوزپ بورل و دیپلمات‌های غربی انجام شد اما هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی در مذاکرات وین پس از بازگشت از تهران در یکی از کشورهای اروپایی که عضو برجام است بازداشت می‌شود! بورل هفته گذشته به فایننشال‌تایمز گفت از انریکه مورا خواسته است به تهران سفر و با مقامات ایران رایزنی کند اما اذعان کرد ایران «تا حد زیادی» به این مساله «بی‌میل» بوده است. بنابراین بورل به عنوان مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی که این روزها برای نجات توافق تلاش زیادی می‌کند و به دنبال یک راه‌حل میانه است، مسؤول مستقیم این افتضاح سیاسی است و باید پاسخگوی آن باشد. از طرف دیگر، بازداشت نماینده اتحادیه اروپایی بیش از هر موضوع دیگری اثبات می‌کند بر خلاف تبلیغات اخیر آمریکایی‌ها و شرکای اروپایی که کشورمان را مسؤول وقفه و بن‌بست در مذاکرات معرفی می‌کردند، مخالفان توافق را باید در جای دیگری جز تهران جست‌وجو کرد».

در همین حال دکتر حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار کرد: به نظر می‌رسد بازداشت موقت هماهنگ‌کننده گفت‌وگوهای وین در جریان بازگشت از تهران در فرودگاه فرانکفورت آلمان جنبه امنیتی داشته است. وی در گفت‌وگو با ایسنا، در ارتباط با بازداشت موقت انریکه مورا در روز جمعه و گرفتن پاسپورت و موبایل وی توسط پلیس آلمان پس از بازگشت از تهران و رایزنی‌های چند روزه‌ای که با مقامات ایران در ارتباط با مذاکرات وین داشته است، تصریح کرد: طبق اخبار منتشر شده ایشان و ۲ نفر از همراهانش در فرودگاه فرانکفورت بازداشت شده‌اند، موبایل و پاسپورت آنها گرفته شده و بعد از 40 دقیقه آزاد شده‌اند. 

وی با بیان اینکه در طول 40 دقیقه این امکان وجود داشته که مقامات امنیتی آلمان، اطلاعات موبایل این ۳ نفر بویژه آقای مورا را تخلیه کنند، اظهار کرد: ممکن است که آقای مورا مقداری اطلاعات در ارتباط با گفت‌وگوهای انجام شده در تهران در موبایل شخصی خود داشته و مقامات امنیتی آلمان علاقه‌مند بودند زودتر از زمان مشخصی که آقای مورا درباره این مذاکرات به اتحادیه اروپایی گزارش می‌دهد به نتیجه مذاکرات و مباحث مطرح شده دست پیدا کنند. 

بهشتی‌‌پور ادامه داد: به نظر می‌رسد آنها می‌خواستند از محتوای مذاکرات اطلاع پیدا کنند و تصور داشتند در موبایل این افراد اطلاعاتی از مذاکرات روزهای گذشته در تهران وجود داشته است. 

کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه ۳ نفری که در فرودگاه فرانکفورت بازداشت شدند، افراد شناخته‌شده‌ای هستند که با پاسپورت سیاسی و زیر پوشش اتحادیه اروپایی سفر کرده‌اند، افزود: به نظر می‌رسد حتی اگر مشکلی پیش آمده بود، لزومی به اخذ موبایل آنها نبود و برای چک کردن، گرفتن پاسپورت آنها کافی بود. 

بهشتی‌پور با اشاره به توضیحات ارائه شده از سوی مقامات آلمان در ارتباط با این موضوع از جمله مطرح شدن مشکل الکترونیکی یا تغییرات مکرر زمان پرواز آنها افزود: مقامات آلمان گفته‌اند به این ۳ نفر علت بازداشت‌شان گفته شده و من تصور می‌کنم این موضوع بر اساس یک نگاه امنیتی و جهت تخلیه اطلاعات موبایل آنها شکل گرفته است. 

***

بازخوانی سابقه جاسوسی اسرائیل از مذاکرات هسته‌ای

گروه اقتصادی: با گذشت قریب به 100 ساعت از شروع روند تعدیل قیمت کالاهای اساسی در پی اصلاح ارز ترجیحی و عادلانه‌سازی یارانه‌ها، بررسی‌های میدانی حاکی از آن است عرضه کالا در بازار از تقاضا فزونی گرفته و حتی برخی فروشندگان مجبور شده‌اند کالاهای خود را با قیمت پایین‌تری از قیمت‌های مصوب عرضه کنند. برنج، لبنیات، ماکارونی، گوشت قرمز، مرغ، تخم‌مرغ و شکر نیز در فروشگاه‌ها به وفور یافت شده و تغییری در سهمیه درخواستی فروشگاه‌ها ایجاد نشده است. قیمت‌های جدید نیز روی بخش زیادی از اقلام خوراکی و کالاهای اساسی اعمال شده ولی هنوز برخی فروشگاه‌ها که این اقلام را با قیمت‌های سابق دارند، با همان قیمت‌ها نیز عرضه می‌کنند؛ به گونه‌ای که در برخی فروشگاه‌ها ماکارونی ۵۰۰ گرمی هم با قیمت ۷ و هم ۱۸ هزار تومان عرضه می‌شود. شکر نیز عمدتا با قیمت قبلی آن (۱۵ هزار تومان) در حال فروش است. به گزارش «وطن‌امروز»، رئیس‌جمهور به سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دستور داد کمک معیشتی ماه اول به حساب تمام افرادی که تا ماه قبل مشمول دریافت یارانه بوده‌اند اما در این مرحله کمک معیشتی دریافت نکرده‌اند و متقاضی تجدیدنظر در دهک‌بندی فعلی هستند، واریز شود. سیدابراهیم رئیسی پیش از ظهر دیروز در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت گفت: اصل بر اعتماد به خوداظهاری مردم است، لذا مبلغ کمک معیشتی ماه اول، به حساب این افراد نیز واریز شود تا به محض تأیید درخواست متقاضیان از سوی دستگاه‌های مسؤول، این مبلغ توسط آنها قابل برداشت شود و در ماه‌های آتی نیز همانند سایر مشمولان، بتوانند مبلغ کمک معیشتی را دریافت کنند. رئیسی با اشاره به اینکه باید به مردم فرصت بازبینی اطلاعات خانوارها داده شود تا قانون مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها دقیق‌تر به اجرا درآید، تصریح کرد: وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی موظف است حداکثر ظرف یک ماه، این درخواست‌ها را بررسی و نتیجه نهایی را به سرپرستان خانوار اعلام کند. 

 

* هماهنگی برای تأمین کالاهای بازار هر روز بیشتر می‌شود

معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: با توجه به پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌ای که از قبل انجام شده است، وزارت جهاد کشاورزی در حوزه تأمین هیچ مشکلی ندارد. محمد قربانی با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه بخش خبری افزود: اگر بازار بخواهد کارکردهای واقعی خود را داشته باشد، همه حلقه‌ها باید درست و بموقع عمل و نیازهای واقعی مصرف‌کنندگان را تأمین کنند. معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی افزود: آمار و ارقام تولید و توزیع را اعلام خواهم کرد اما در بخشی از شبکه توزیع اصلی و بخشی از شبکه توزیع و فروش، مقداری اختلال ایجاد‌شده که احتمالا ناشی از خستگی باشد. قربانی افزود: با توجه به تقاضای بیش از حد در روز اول و به تبع آن روز دوم، یک مقدار خستگی در شبکه ایجاد شده، چون توزیع در شبکه اصلی اتفاق افتاده است اما شبکه اصلی مثل فروشگاه زنجیره‌ای هنوز توزیع را به شبکه فرعی خود نداشتند. وی با اشاره به اینکه روزانه حدود ۳ هزار تن روغن را وارد بازار می‌کنیم، گفت: فرآیند تولید از توزیع متفاوت است، بویژه در فروش که یک مقدار فضای روانی هم هست، بالاخره وقتی اتفاقاتی رقم می‌خورد و قفسه‌ها خالی می‌شود، بلافاصله باید پر شود و شبکه توزیع باید کالا را از کارخانه یا انبارهای اصلی به فروشگاه‌های زنجیره‌ای انتقال دهد. وی گفت: بر اساس اطلاعات موثق، روزانه 3 هزار تن روغن، 7 هزار و 600 تن مرغ، 1500 تن مرغ منجمد، حدود 30 تن شیر، حدود ۳ هزار تن تخم‌مرغ، 310 تن گوشت قرمز و 60 تن شکر توزیع می‌شود. آقای قربانی گفت: فرآیند قیمت‌گذاری هم مهم است یعنی زمانی که قیمت را اعلام کردیم، کارخانه باید قیمت جدید را حک کند و جت پرینتش را عوض کند که زمان می‌برد. وی افزود: با توجه به اعلام مصوبه‌ای مبنی بر اینکه همه محصولاتی که با قیمت قدیم هستند با قیمت جدید عرضه شوند، این مشکل قیمت‌گذاری حل شد. قربانی با اشاره به اینکه باید تقاضا را کنترل کنیم و عرضه زیاد شود و دو قیمتی در بازار نباشد، اضافه کرد: در واقع هدف آزادسازی این بود که مصرف‌کننده با قیمت واحد محصول خود را خریداری کند.

 

* کاهش قیمت مرغ

مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار تهران از تداوم کاهش قیمت در بازار خبر داد و گفت:‌ قیمت مرغ 10 هزار تومان و تخم‌مرغ تا 20 هزار تومان در خرده‌فروشی‌ها کاهش یافت. ایوب فصاحت در برنامه شبکه خبر اعلام کرد:‌ قیمت خرده‌فروشی مرغ در میدان بهمن به کیلویی 50 هزار تومان کاهش یافت، در حالی که نرخ مصوب آن 59 هزار و 800 تومان است. وی افزود: کاهش قیمت به دلیل خریدهای زیادی است که هموطنان در روزهای اخیر انجام دادند و در حال حاضر تقاضا کاهش پیدا کرده است. به گفته این مسؤول، مرغ در عمده‌فروشی میدان بهمن 41 تا 44 هزار تومان عرضه می‌شود، در حالی که نرخ مصوب آن 55500 تومان است. 

 

* کاهش تا 20 هزار تومانی قیمت تخم‌مرغ

فصاحت همچنین از عرضه زیاد تخم‌مرغ به بازار خبر داد و گفت: ‌علاوه بر فراوانی این محصول در بازار، قیمت آن هم در عمده‌فروشی به 61 تا 65 هزار تومان کاهش یافته و در خرده‌فروشی‌های سطح شهر به قیمت 60 تا 76 هزار تومان در هر شانه عرضه می‌شود. وی همچنین گفت: قیمت هر شانه تخم‌مرغ در میادین میوه و تره‌بار هم 71 هزار تومان است. ستاد تنظیم بازار قیمت هر شانه تخم‌مرغ را 80 هزار تومان تصویب کرده بود. 

***

هفته پیش سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت، سامانه یکپارچه فروش خودرو را معرفی و اعلام کرد: همه خودروسازها از ۱۸ اردیبهشت هر گونه عرضه خودرو را صرفا از طریق سامانه متمرکز قرعه‌کشی (سامانه یکپارچه فروش خودرو) انجام دهند تا ضمن ایجاد شفافیت، امکان عرضه عادلانه‌تر برای همه خودروهای تولیدی فراهم شود.  حال با تاخیر یک هفته‌ای، بر اساس اجرای بند ۵ از دستورات ابلاغی رئیس‌جمهور درباره چگونگی عرضه خودرو برای ایجاد شفافیت و افزایش رضایتمندی مردم، سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به نشانی sale.iranecar.com‌ از دیروز کار خود را آغاز کرد. 

طبق اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت در روزهای یکشنبه و دوشنبه، متقاضیان قادر خواهند بود از بخشنامه‌های مختلف فروش خودرو که از سوی تمام شرکت‌های خودروسازی ارائه‌ شده است، مطلع شوند و از روز سه‌شنبه ۲۷ اردیبهشت‌ماه، امکان ثبت‌نام در سامانه فراهم خواهد شد. 

در نخستین دوره فروش خودرو در این سامانه، بازه‌ زمانی یک هفته‌ای برای ثبت‌نام متقاضیان در نظر گرفته ‌شده است و تقدم یا تأخر زمان ثبت‌نام، هیچ تأثیری بر روند تخصیص و شانس برنده شدن نخواهد داشت و مراسم تخصیص خودرو با نظارت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان انجام می‌شود.  عرضه خودرو بر اساس این سامانه بسیار متنوع و چند برابر ظرفیت دوره‌های پیشین خواهد بود و تمام خودروسازان موظفند همه محصولات خودروهای سواری خود را در این سامانه یکپارچه عرضه کنند و هیچ‌گونه استثنایی برای تخصیص خودرو به مشتریان خارج از این سامانه وجود نخواهد داشت. روند فروش خودرو در این سامانه شفاف است و به این شکل از تلاطم بازار، بازار‌سازی و سوءاستفاده سوداگران و تضییع حقوق مردم جلوگیری خواهد شد. 

عبدالله توکلی‌لاهیجانی، مدیرکل دفتر صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به اینکه «سامانه تخصیص یکپارچه‌ خودرو‌» از روز گذشته آغاز به کار کرد، اظهار داشت: با راه‌اندازی «سامانه تخصیص یکپارچه‌ خودرو‌» دیگر هیچ خودروسازی بیرون از این سامانه خودرو عرضه نخواهد کرد، بنابراین همه خودروسازان بخش دولتی و خصوصی باید خودروهای خود را از طریق این سامانه عرضه کنند. 

وی با بیان اینکه ظرفیت عرضه خودرو چند برابر عرضه‌‌های پیشین است، گفت: در چند ماه گذشته تمرکز ‌روی تکمیل خودروهای ناقص و کف پارکینگی بوده است، بنابراین با تکمیل این خودروها، ظرفیت عرضه خودرو افزایش یافته است. 

توکلی‌لاهیجانی در گفت‌و‌گو با فارس بیان داشت: در حال حاضر خودروهای ناقص و به عبارتی کف پارکینگی خودروسازان به 50 هزار دستگاه رسیده است، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته تعداد خودروهای کف پارکینگی خودروسازان حدود 200 هزار دستگاه بود. 

مدیرکل دفتر صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه بخشی از افزایش عرضه خودرو از تکمیل خودروهای کف پارکینگی و تولیدی که قابلیت عرضه به بازار را داشته باشد، ایجاد می‌شود، افزود: متاسفانه ۲ اتفاق نامطلوب در صنعت خودروی کشور در سال‌های گذشته وجود داشت که تلاش شد این مشکلات حل شود؛ اول اینکه آمار تولید منتشر شده توسط خودروسازان شامل تولیدات ناقصی بود که عملا قابلیت عرضه نداشت و در کف پارکینگ‌ها می‌ماند‌، دوم اینکه عرضه خودروسازان به صورت کم و قطره‌چکانی و البته هر خودروساز به صورت جداگانه و غیرشفاف انجام می‌شد که سبب شکل‌دهی بازارهای کاذب یا تداوم فعالیت سوداگران در این بازار می‌شد. وی افزود: با توجه به عرضه خودرو از طریق «سامانه تخصیص یکپارچه‌ خودرو‌»، عرضه خودرو به اندازه ظرفیت خودروسازان خواهد بود و به آنها اجازه نخواهیم داد که بیش از ظرفیت نسبت به عرضه خودرو اقدام کنند. 

***

ثمانه اکوان: حمله روسیه به اوکراین، نظم 30 ساله پساجنگ سرد در اروپا را به هم ریخت. حمله به اوکراین و حجم ویرانی‌ها، دیگر کشورهای اروپایی را که تا به حال عضو ناتو نشده‌اند وادار کرده است به گونه دیگری به بقای خود بیندیشند و سعی در عضویت در ناتو داشته باشند. 2 کشور فنلاند و سوئد در این میان با نگاهی به از بین رفتن زیرساخت‌های نظامی اوکراین، به دنبال پیوستن هر چه سریع‌تر به ناتو هستند تا به مسکو این پیام را منتقل کنند که اگر اوکراین نتوانست کمک ناتو و حضور نظامی ناتو را به صورت رسمی با خود به همراه داشته باشد، ما به‌سرعت به چنین امکانی دست خواهیم یافت و هزینه‌های جنگ با کشور ما برای مسکو به مراتب بیشتر از اوکراین خواهد بود. 

خبر روز گذشته درباره تایید درخواست عضویت فنلاند در ناتو توسط رئیس‌جمهور این کشور در حالی منتشر شد که انتظار می‌رود این خبر و تلاش‌های این کشور برای عضویت سریع در ناتو، با واکنش تند مسکو مواجه شود. فنلاند سال 1917، استقلال خود از اتحاد جماهیر شوروی را به دست آورد اما از آن سال تا ۳ دهه بعد، همواره محل درگیری نظامی با روسیه بود. در «جنگ زمستان» در فاصله سال‌های 1939 تا 1940، شوروی به رهبری ژوزف استالین، بخش‌های جنوب غرب فنلاند را از این کشور جدا کرد و تا سال 1995 که این کشور عضو اتحادیه شود و هویت اروپایی و غربی برای خود پیدا کند، همواره سعی می‌کرد سیاست خارجی متناسب با شوروی و روسیه داشته باشد تا به محلی برای تاخت‌وتاز نیروهای روس تبدیل نشود. از آن زمان تاکنون، فنلاند با گام‌هایی آهسته و پیوسته بیش از پیش به سمت نزدیکی به اتحادیه اروپایی و آمریکا و دوری از روسیه رفته است. سال 2007، این کشور به همراه سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپایی، پیمان لیسبون را امضا کردند تا اگر مورد تهدید واقع شدند، موظف باشند به یکدیگر کمک نظامی کنند. 

آغاز درگیری‌های مرزی بین روسیه و اوکراین، سوئد و فنلاند را بیش از پیش به سمت غرب کشاند. همچنین چندین بار تجاوز به حریم هوایی فنلاند در سال 2014 و درگیری بین کشتی‌های تحقیقاتی ۲ کشور در آب‌های بین‌المللی، تردید مسؤولان فنلاندی برای عضویت در ناتو را به یقین بیشتری تبدیل کرد. اگر تا به حال عضویت قطعی فنلاند در ناتو مورد بحث و بررسی قرار نگرفته بود، به دلیل این بود که هلسینکی تلاش می‌کرد پل رابط و میانجی‌ای میان روسیه و کشورهای اروپایی باشد و در عین حال وابستگی این کشور به انرژی صادرشده از روسیه و موقعیت جغرافیایی آن، دولتمردان فنلاندی را وادار می‌ساخت در اتخاذ تصمیم نهایی در این باره با احتیاط بیشتری رفتار کنند. میزان تجارت بین ۲ کشور قبل از دوران کرونا و تحریم‌های اقتصادی اخیر علیه روسیه، سالانه حدود 10 میلیارد دلار بود و همین مساله هلسینکی را به 5 پایتخت اول تجارت با مسکو تبدیل ‌کرده بود. جنگ روسیه با اوکراین، منافعی را برای جبهه غرب نیز در پی داشت که یکی از آنها متقاعد کردن کشورهای محافظه‌کاری چون فنلاند و سوئد برای پیوستن به ائتلاف مقابله با روسیه بود. اگر تا دیروز فنلاند در این زمینه تردیدهایی داشت و هم‌اینک سوئد نیز منتظر اجرایی شدن این مساله در فنلاند و دیدن نتایج آن در مسکو است تا درخواست خود را به ناتو ارائه دهد، در همین مساله ریشه دارد. 

مساله بعد سودی است که ناتو از عضویت این ۲ کشور می‌برد. در شرایطی که یکی از چالش‌های اصلی ایالات‌متحده با کشورهای اروپایی عضو ناتو، میزان هزینه‌کرد آنها در حوزه دفاعی‌شان است، فنلاند و سوئد ردیف بودجه مناسبی برای امور نظامی خود دارند و مانند سایر کشورهای اروپایی نیستند که در انتظار کمک‌های نظامی آمریکا در شرایط بحرانی بمانند. 

فنلاند 280 هزار نیروی آماده به رزم در اختیار دارد و میزان هزینه‌های دفاعی‌اش، حتی از میانگین هزینه‌های دفاعی کشورهای بزرگ اروپایی عضو ناتو نیز بیشتر است. سوئد هم غیر از موقعیت جغرافیایی عالی، از ناوگان دریایی به‌روز و خوبی برخوردار است. 

با وجود همه این شرایط خوب اما باز هم نباید فراموش کرد عضویت این ۲ کشور در ناتو مسلما باعث ایجاد هزینه‌های سیاسی و اقتصادی بیشتری برای آنها و کل اتحادیه اروپایی می‌شود، زیرا در صورت بالا بودن احتمال جنگ -که به نظر می‌رسد همین‌طور باشد- همه این آرایش و تجهیزات نظامی می‌تواند به کلی نابود شده یا اینکه به ضعف شدید برسد. تلاش پارلمان و رئیس‌جمهور فنلاند برای عضویت فوری در ناتو در همین زمان کوتاه نیز با واکنش مسکو رو‌به‌رو شده و غیر از تهدیدات همیشگی در این باره، مسکو، صادرات برق به فنلاند را به بهانه واریز نشدن پول خدمات قبلی، به حالت تعلیق درآورده و این کشور را با بحران بی‌برقی مواجه کرده است. افزایش قیمت مواد غذایی و تورمی که سراسر دنیا بویژه کشورهای اروپایی را در برگرفته است، نشان می‌دهد از هم‌اینک می‌توان انتظار داشت پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو چه دردسرهایی برای اقتصاد اروپا خواهد داشت. 

شاید ناتو به دنبال اضافه کردن بودجه نظامی برای مقابله با روسیه در شرایط فعلی باشد اما باید دید برای این ۲ کشور اروپایی نیز هزینه پیوستن به ناتو به سود منافع ملی‌شان است؟ نقشه آمریکا برای منطقه اما به نظر می‌رسد موضوع دیگری باشد. دولت بایدن تلاش دارد از شرایط به وجود آمده در اوکراین نهایت استفاده را ببرد و شرایط را به سمتی ببرد که بتواند با صدای بلند فریاد پیروزی در این جنگ را سر دهد. اگر روسیه به دنبال حمله به اوکراین در پی خط و نشان کشیدن برای کشورهای همسایه‌اش بود که نباید به ناتو یا اتحادیه اروپایی بپیوندند، حالا قرار است با ۲ کشوری مواجه شود که به صورت فوری به بهانه‌های دفاعی- سیاسی قابل دفاع، عضو ناتو می‌شوند. در واقع برنامه‌ریزی کاخ سفید طولانی کردن جنگ در اوکراین برای کاستن از توان نظامی روسیه و در عین حال پیش‌برد پروسه گسترش ناتو به سمت شرق است؛ اتفاقی که شاید در ظاهر به نفع کشورهایی مانند سوئد و فنلاند باشد اما در عین حال می‌تواند زنگ خطری برای منافع ملی آنها نیز به حساب آید، زیرا آنها را از کشورهای بی‌طرف، به کشورهای دشمن در نگاه دفاعی روسیه تبدیل می‌کند و احتمال درگیری‌های نظامی بین آنها را بالا می‌برد.

گروه سیاسی: نمایندگان مجلس شورای اسلامی با شفاف‌سازی قوه مقننه شامل مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات کشور و تمام سازمان‌ها و موسسات وابسته به آن موافقت کردند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مطالبه شفافیت از مجلس یازدهم، پیش از هر چیز با درخواست «شفافیت آرای نمایندگان» آغاز شد؛ طرحی که بهمن سال99 به‌‌رغم رای اکثریت مجلس به تایید دوسوم نمایندگان نرسید. پس از آن رئیس مجلس شورای اسلامی بارها از تعهدش برای به سرانجام رساندن این طرح گفت تا کماکان امیدها برای شفافیت در خانه ملت زنده بماند؛ امیدی که البته با طرحی جدید و گسترده‌تر زنده ماند تا نمایندگان مجلس با طرح دوفوریتی شفافیت قوای سه‌گانه، این مطالبه را فراتر از آرای نمایندگان در سطح تمام قوا پی بگیرند. عدم اشاره به شفافیت آرا در متن اولیه این طرح با اعتراض بخش قابل توجهی از نمایندگان مواجه شد اما سرانجام در نسخه‌ای که برای تصویب در صحن بهارستان مورد بررسی قرار گرفت به مساله شفافیت آرای نمایندگان نیز در ماده 3 اشاره شد تا این طرح تبدیل به یک طرح مادر در حوزه شفافیت قوای سه‌گانه شود. 

‌2 هفته پیش نمایندگان مردم در خانه ملت با ۱۸۳ رای موافق، ۳۰ رای مخالف و ۴ رای ممتنع از مجموع ۲۲۰ نماینده حاضر، با کلیات این طرح موافقت کردند تا بحث و بررسی جزئیات آن به کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها برسد. در همین زمینه نمایندگان در جلسه علنی روز گذشته، گزارش کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها درباره طرح دوفوریتی شفافیت قوای سه‌گانه و دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها را بررسی کرده و در نهایت ماده یک این طرح را به تصویب رساندند. بر اساس ماده یک این طرح؛ دستگاه‌ها، نهادها، سازمان‌ها و موسسات مشمول این قانون عبارتند از:

۱-‌ ۱- قوه مقننه شامل مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات کشور و تمام سازمان‌ها و موسسات وابسته به آن

۱-۲- هیات‌وزیران و کلیه کمیسیون‌ها و کارگروه‌های متشکل از وزرا یا نمایندگان دستگاه‌های دولتی، کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، موسسات، شرکت‌های دولتی، موسسات انتفاعی وابسته به دولت، بانک‌ها و موسسات اعتباری دولتی و همچنین دستگاه‌هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است، اعم از اینکه قانون خاص خود را داشته یا از قوانین و مقررات عام تبعیت نمایند از جمله شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، سازمان بنادر و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و تمامی موسسات و شرکت‌های تابع یا وابسته به آنها، سازمان هدفمندی یارانه‌ها، دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی اعم از دولتی و غیردولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی از جمله شهرداری‌ها، هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران و تمامی سازمان‌ها، موسسات و شرکت‌های تابع یا وابسته به آنها، صندوق‌های بازنشستگی از جمله صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق بازنشستگی فولاد، صندوق بازنشستگی نفت، صندوق بازنشستگی کارکنان صداوسیما، صندوق ذخیره فرهنگیان، شرکت‌های دولتی، سازمان هدفمندی یارانه‌ها و سازمان تعاون روستایی، صندوق عشایری بیمه سلامت، شرکت‌ها و بانک‌هایی که دولت در آنها سهام دارد، شرکت‌های غیردولتی که هیات‌مدیره آنها توسط دولت مشخص می‌شود. 

۱-۳- قوه ‌قضائیه شامل دادگستری، دیوان عالی کشور، دادستانی کل و نیز تمامی سازمان‌ها، موسسات و شرکت‌های تابع یا وابسته به آنها از جمله سازمان بازرسی کل کشور، دیوان عدالت اداری، سازمان قضایی نیروهای مسلح، سازمان ثبت اسناد و املاک و همچنین شوراهای حل اختلاف، سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی، مراکز قضایی مانند دادگاه و دادسرای انقلاب مگر در مواردی که سری بودن لازم است. 

همچنین نمایندگان، جزء ۴ و ۵ ماده یک را به منظور بررسی بیشتر و رفع ابهامات به کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها ارجاع دادند. بر این اساس با تصویب جزء 1، 2 و 3 ماده یک طرح دوفوریتی شفافیت قوای سه‌گانه و دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها، این قانون یک قدم دیگر به اجرا نزدیک شد. 

 

* دستگاه‌ها مردم را از جزئیات اجرای طرح کالابرگ الکترونیک مطلع سازند

رئیس مجلس شورای اسلامی در نطق پیش از دستور مجلس با بیان اینکه مردم مطمئن باشند این روزها مدیران اجرایی کشور برای رساندن کالاهای ضروری معیشتی به مردم به صورت شبانه‌روزی در حال تلاش هستند، افزود: ضمن تشکر از اقدامات مخلصانه صورت‌گرفته توسط دولت محترم، امیدوارم دستگاه‌های اجرایی فرآیند اجرای قانون استفاده از کالابرگ الکترونیک برای تامین کالاهای ضروری معیشتی را که می‌تواند نگرانی‌ها را برطرف کند، تسریع کنند. 

محمدباقر قالیباف ادامه داد: در همین راستا ضروری است دستگاه‌های مسؤول، مردم را از فرآیند راه‌اندازی زیرساخت‌های طرح کالابرگ الکترونیک و جزئیات اجرایی آن مطلع سازند و زمان‌بندی مشخصی درباره نهایی شدن این فرآیند اعلام کنند تا مردم از اجرایی شدن آن مطمئن شوند. رئیس مجلس بیان کرد: همچنین استمرار تامین به‌موقع کالاها و اقلام مورد نیاز مردم در بازارهای هدف امری ضروری است که باعث آرامش خاطر مردم و جلوگیری از تقاضای بی‌مورد می‌شود. 

وی اظهار داشت: نکته مهم دیگر رسیدگی فوری و دقیق به شکایت‌های مردم در پرداخت مبلغ کمک معیشتی است که ممکن است به دلایل مختلف نسبت به تعیین دهک خود معترض باشند که البته دولت محترم اقدامات خوبی را در این زمینه در دستور کار دارد. رئیس مجلس در ادامه تاکید کرد: تلاش‌های شبانه‌روزی مسؤولان اجرایی در اجرای مطلوب این طرح، ان‌شاءالله ضامن رفع نگرانی‌های ملت شریف ایران خواهد بود و به سیاست‌های غلط اقتصادی پیاده‌سازی شده در دولت‌های قبل که باعث هدررفت منابع ملی، توزیع غیرعادلانه یارانه‌ها و منتفع شدن دلالان شده بود، پایان خواهد داد. 

قالیباف بیان کرد: قوای سه‌گانه در تمام دستگاه‌ها با اراده قوی و به طور هماهنگ برای حل مشکلات و جراحی اقتصادی مردم یکدل و یکصدا شده‌اند و مردم مطمئن باشند تمام مسؤولان کشور در همه دستگاه‌ها بر حفظ قدرت خرید مردم و ایجاد آرامش معیشتی تاکید ویژه دارند و به لطف خداوند متعال تمام اقدامات با همین هدف ان‌شاءالله به سرانجام خواهد رسید. وی گفت: در این راه مجلس همکاری با دولت در پیاده‌سازی دقیق قانون را وظیفه خود می‌داند، بویژه نمایندگان محترم در حوزه‌های انتخابیه خود می‌توانند با رصد و نظارت دقیق در انتقال نارسایی‌های احتمالی به مدیران اجرایی کمک کنند. بهبود وضعیت معیشتی مردم و ایجاد آرامش معیشتی با عادلانه کردن نظام پرداخت یارانه‌ها در صورت اجرای دقیق مصوبات مجلس در دسترس خواهد بود. قالیباف در بخش دیگری از نطق خود بیان کرد: نکته دیگر اینکه یوم‌النکبه و اعلام موجودیت نامشروع رژیم غاصب صهیونیستی یادآور بیش از 7 دهه اشغالگری، قتل‌عام، نسل‌کشی، بی‌رحمی و جنایت صهیونیست‌ها و آواره کردن فلسطینیان و اشغال سرزمین‌های آنهاست.